از فلسفه و فرهنگ ایران | معرفی کوتاه ۷ اثر از تازه‌های نشر
بخشی از تازه‌های نشر کتاب را در اینجا بخوانید.
خادم | شهرآرانیوز؛ «موکب ترکیب (گزیده‌ای از ترکیب بند‌های عاشوراییِ مهجور)»، «مرده باد سقراط»، «ساخت هویت ملی ایران»، «ابوالعباس ایرانشهری: پیام آوری از هستی»، «کلام فلسفی در دوره میانه و پس از آن (از معتزله و اشاعره تا متون شیعی)»، «اسلام بادیه» و «سی مقاله درباره تمدن و فرهنگ ایران و سرزمین‌های پیرامونی» هفت کتاب از تازه‌های نشر هستند که در ادامه معرفی کوتاهی از آنها آمده است.
از این میان، مضمون چهار اثر به تاریخ، هویت، فلسفه و فرهنگ ایران و ایرانی مربوط است، دو اثر زمینه‌ای دینی دارند، و یکی، یعنی «مرده باد سقراط»، رمانی است از نویسنده‌ای مشهدی که نشر «چشمه» آن را در مجموعه «کتاب‌های قفسه آبی» منتشر کرده است.
عاشورایی‌های مهجور
در مجموعه‌ها و کتاب‌هایی که تاکنون گزیده ترکیب‌بند‌های استقبال‌شده از محتشم در آنها فراهم آمده و منتشر شده، اغلب، نام و اثرِ شاعرانِ مشهوری همچون وصال شیرازی، وِقارِ شیرازی، وحشی بافقی، فیاض لاهیجی، حزین لاهیجی و ... را دیده و خوانده‌ایم، در‌حالی‌که ستارگان دیگری نیز در دوردستِ این منظومه درخشان سوسو می‌زنند که جز با اسطرلابِ تحقیق دیده نمی‌شوند.
آنچه در این کتاب آمده همین است، نام و اثرِ شاعرانی که شاید تاکنون شعری از آنها دیده و خوانده نشده است، شاعرانی با بیان و اندیشه‌هایی گوناگون و رنگارنگ که اگرچه -شاید- پایه و قوت کلام محتشم یا دیگر نامداران این عرصه را ندارند، اشعاری باحال و حلاوت دارند.
پژوهشگر این اثر، با این رویکرد و برای انتخاب، به جست‌و‌جو و مطالعه در نسخه‌های دست‌نویس یا چاپ‌سنگیِ دیوان‌ها و تذکره‌ها و آثار تصحیح‌شده پرداخته است.
«موکب ترکیب (گزیده‌ای از ترکیب بند‌های عاشوراییِ مهجور) بر اساس منابع خطی، چاپ سنگی، تصحیح شده»، به کوشش و پژوهش امیرحسین مدرس، نشر ستاک، ۲۴۴ صفحه، ۳۵۰هزار تومان.
سقراطی در جهان کافکایی
سقراط، کارمند مرگ اندیش و میان سال بخش بایگانی ثبت احوال، مبتلا به سل استخوان، با مرگ خودخواسته پدر، تنها هم خانه اش، از جهان مألوف خود کنده شده است. او به رابطه خودآزارانه اش با مرد و زن صاحب خانه، همکارانش در بخش بایگانی، دکتر آیت و زنی به نام «لیلا»، هم درس و معشوق سابقش در کشوری بیگانه ادامه می‌دهد.
نقطه عطف زندگی سقراط جایی است که با دیدن مستندی تلویزیونی از دریده شدن یک خرگوش صحرایی توسط چند کفتار درمی یابد خرگوش درحقیقت نامیراست، چنان که حتی در لحظات دریده شدن در حیص وبیص استحاله به تن کفتارهاست. از اینجاست که تکاپوی رقت انگیز و مضحک او برای مبارزه‌ای دن کیشوت وار با دنیای بی مرگان آغاز می‌شود.
«مرده باد سقراط»، پس از «وقایع نگاری مرگ یک دیوانه» و «مصائب آقای هـ.»، سومین رمان مهدی فروتن است.
«مرده باد سقراط»، نوشته مهدی فروتن، نشر چشمه، ۱۹۰ صفحه، ۲۵۰هزار تومان.
فرایند شکل گیری ایرانِ مدرن
از زمان سلطنت ناصرالدین شاه که پادشاهی اش با مفهوم پیشامدرنِ «سایه خدا روی زمین» گره خورده بود، تا آغاز تاج گذاری محمدرضاشاه (۱۳۲۰) به عنوان «شاه ایران» که از ناسیونالیسم جدید برآمده بود، زمان زیادی نمی‌گذشت؛ اما دگرگونی پیوندخورده با دولت، جامعه و فرهنگ به حدی عمیق بود که سلطنت این دو از بسیاری جهات قابل مقایسه نیست. «ساخت هویت ملی ایران»، اثر افشین مرعشی، پژوهشی چندبُعدی است که فرایند شکل گیری ایرانِ مدرن را در تقاطع فرهنگ، سیاست و نهاد‌های دولتی بین ۱۲۵۰ تا ۱۳۲۰ واکاوی می‌کند.
این کتاب، با گذر از تاریخِ صرفا سیاسی، به لایه‌های پیچیده و پنهان هویت سازی ملی می‌پردازد: از نقش آموزش نوین و مطبوعات در ترویج اندیشه ملی گرایی تا بازتعریف نماد‌های باستانی در قامت عناصر هویت بخش.
«ساخت هویت ملی ایران: فرهنگ، قدرت و حکومت ۱۲۵۰-۱۳۲۰»، نوشته افشین مرعشی، ترجمه محمد آقاجری، نشر ثالث، ۲۳۸ صفحه، ۳۲۰هزار تومان.
فیلسوف خردگرای ایرانی
از ابوالعباس ایرانشهری به عنوان اولین فیلسوف ایرانی و پایه گذار نحله خردگرایی در بعد از اسلام یاد می‌کنند؛ بااین حال، مطالب اندکی از آرای او باقی مانده و تحلیل‌های کمی درباره نظریات او ارائه شده است.
این کتاب سعی می‌کند، ضمن جمع آوری تمام آرای او -که در کتاب‌های کسانی، چون ناصرخسرو و ابوریحان بیرونی آمده- و بررسی مقالاتی که درباره او و آثارش به نگارش درآمده، تحلیلی جدید از آنچه او گفته ارائه دهد.
نقطه مرکزی در این تحلیل جدید نقش مفهوم «هستی» در نظریات اوست. دستگاه فکری ایرانشهری، بیش از هر چیزی، نظری جدید در باب هستی است، نظری که می‌توان در آن، علاوه بر آگاهی عمیق او از دین اسلام و فلسفه یونانی، دانش گسترده او در زمینه ریاضی و هیئت و نیز ادیان ایرانی -به خصوص آیین زرتشت- رامشاهده کرد.
«ابوالعباس ایرانشهری: پیام آوری از هستی»، نوشته عبدالرضا ناصرمقدسی، نشر لوگوس، ۹۰ صفحه، ۱۴۰هزار تومان.
تخت جمشیدِ فلسفه در ایران
این کتاب مجلد سوم از مجموعه «منتخبات فلسفه در ایران» است که مجلد نخست آن با عنوان «از زرتشت تا خیام» و مجلد دوم با عنوان «فلسفه اسماعیلی در عصر کلاسیک (از جابر بن حیان تا نصیرالدین توسی)» پیش‌تر منتشر شده است.
این مجموعه، که منتقدان غربی آن را «تخت جمشیدِ فلسفه در ایران» لقب داده‌اند، در نوع خود، یکی از بهترین آثار در زمینه تاریخ فلسفه در جهانی ایرانی به شمار می‌رود و حاصل بیش از سه دهه تلاش ویراستاران آن است. شیوه‌ای که این اثر در پیش گرفته اغلب تحت عنوان «آنتولوژی» (گلچین) یا «منتخبات» شناخته می‌شود، اما، به سبب انتخاب متون و ویرایش شروح و شیوه تدوین، با دیگرآثاری که تحت عنوان «تاریخ فلسفه» شناخته می‌شود به کلی تفاوت دارد و فراتر از یک آنتولوژی ساده است.
«کلام فلسفی در دوره میانه و پس از آن (از معتزله و اشاعره تا متون شیعی)»، ویراسته سیدحسین نصر و مهدی امین رضوی، ترجمه مهدی فدایی مهربانی، نشر فلات، ۷۱۶ صفحه، ۸۰۰هزار تومان.
تمایز‌ها و وحدت در اسلام
آن طور که مترجم «اسلام بادیه» در مقدمه اش بر کتاب آورده، این اثر برگردان فارسی کتابی از مجموعه چندجلدی پژوهش بزرگی است با عنوان «الاسلام واحدا و متعددا» که در انجمن عقل گرایان عرب و زیرنظر نواندیش مسلمان، عبدالمجید شرفی، شکل گرفته است.
دغدغه اصلی این انجمن «پیوند دین و مدرنیته در عصر جهانی شدن» است.
مترجم، خود، در مقدمه اشاره می‌کند که «اسلام به حوزه‌های فرهنگی و تمدنی متعدد تقسیم می‌شود که، ضمن تمایز، حوزه‌ها وحدت کلی با یکدیگر دارند، یعنی اسلام واحد و -درعین حال- متعدد. [..]آنچه در یک کلام می‌توان گفت اینکه اصول و مبانی اولیه با گذشت زمان و تغییر یا جابه جایی جغرافیایی به اصول جدیدی تبدیل شده که درعین حال بی ارتباط با مبـــــانـــــی و اصـــــول اولیه نیست.»
«اسلام بادیه»، نوشته محسن تلیلی، ترجمه عبدا... ناصری طاهری، نشر نگاه معاصر، ۱۳۹ صفحه، ۱۸۰هزار تومان.
مقالاتی درباره ایران
علی صفری آق قلعه یکی از پژوهشگران جوان ادبیات کهن است که در سال‌های اخیر پژوهش‌های درخوری در این زمینه انجام داده است. تصحیح او از مثنوی «تحفةالعراقین» خاقانی، در مراسم کتاب سال ایران، شایسته تقدیر شناخته شد.
کتاب تازه این پژوهشگر دربردارنده ۳۰ مقاله است که بر اساس موضوع در شش بخش دسته بندی شده است: فنون، صنایع و ابزار نگاره‌های دوره اسلامی، نسخه شناسی و مباحث وابسته، متن شناسی و تراجم، تاریخ علوم دوره اسلامی، استیفا و اسناد و رسائل. مقالات، پیش تر، در نشریات مختلف به چاپ رسیده و اکنون با بازبینی، ویرایش و افزوده‌هایی بازچاپ شده است. مؤلف درباره مقالات این اثر نوشته است که «برخی از آنها حاصل بیش از ۱۰ سال یادداشت برداری و گردآوری مستندات بوده است.»
«سی مقاله درباره تمدن و فرهنگ ایران و سرزمین‌های پیرامونی»، نوشته علی صفری آق قلعه، نشر بنیاد موقوفات محمود افشار با همکاری نشر سخن، ۸۰۱ صفحه، یک میلیون و ۲۵۰هزار تومان.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
